Το ποίημα είναι το τελευταίο σονέτο του ποιήματος «Πατρίδες» από την ποιητική συλλογή «Η ασάλευτη ζωή» (1904) του Κωστή Παλαμά (1859-1943). Πολλοί κριτικοί θωρούν την Ασάλευτη Ζωή την πιο σπουδαία ποιητική συλλογή που βγήκε στην Ελλάδα από την απελευθέρωσή της. Σε αυτή παρουσιάζεται ένας κόσμος καθαρός μακριά από σκιές και φόβους, λουσμένος, στο φως του ελληνικού ήλιου. Το έργο αποτελεί την πρώτη μεγάλη αφήγηση της ελληνικής παραγματικότητας του 20ού αιώνα. Παράλληλα, θα ανοίξει το δρόμο σε μία νέα γλωσσική εμπειρία, αφού σε αυτή θα εμβολιαστούν πρωτόγνωρα στο ελληνικό κοινό μετρικά σχήματα και μορφές.
Πατρίδες! Αέρας, γη, νερό, φωτιά! Στοιχεία
αχάλαστα, και αρχή και τέλος των πλασμάτων,
σα θα περάσω στη γαλήνη των μνημάτων,
θα σας ξαναβρώ, πρώτη και στερνή ευτυχία!
Αέρας μέσα μου ο λαός των ονειράτων
στον αέρα θα πάει· θα πάει στην αιωνία
φωτιά, φωτιά κι ο λογισμός μου, τη μανία
των παθών μου θα πάρ’ η λύσσα των κυμάτων.
Το χωματόπλαστο κορμί χώμα και κείνο
αέρας, γη, νερό, φωτιά θα ξαναγίνω,
κι απ’ των ονείρων τον αέρα, κι απ’ την πύρα
του λογισμού, κι από τη σάρκα τη λιωμένη,
κι απ’ των παθών τη θάλασσα πάντα θα βγαίνει
ήχου πνοή, παράπονο, σαν από λύρα.